Vier manieren hoe stress onze hersenen beschadigt

…En 4 manieren hoe het proces van transcenderen dit kan omkeren.

Heb je ooit gemerkt dat als je last hebt van stress je niet zo gelukkig bent, je niet zo helder kan denken en de neiging hebt om emotioneel en impulsief te handelen?

Ja? Wel, dan werken je hersenen normaal.

In wat volgt lees je welke invloed stress daarop heeft.

1. Uitschakelen van de prefrontale cortex, onze ‘denk’ hersenen.

De hersenen hebben verschillende delen, voor en achter. Het deel achteraan is verantwoordelijk voor alle primitieve handelingen, zoals zintuiglijke waarneming, spierbeweging enz. Het komt overeen met wat dieren hebben. Het voorste deel daarentegen is ons uniek menselijk ‘denkend’ brein. Wij denken en plannen voordat we handelen en we hebben een vrije wil om al of niet in te gaan op impulsen. Dieren hebben dit hersendeel niet, vandaar dat je nooit een koe zal tegen komen die een koffer pakt om op vakantie te gaan.

In stressvolle situaties zet die prefrontale cortex zich zelf uit en we zullen zien dat daar een heel goede reden voor is.

Hier zien we de informatie stroom in de hersenen onder normale omstandigheden. De informatie komt vanuit onze ogen op de visuele cortex. Van daaruit gaat een impuls naar de prefrontale cortex, die deze informatie evalueert en beslist hoe te reageren. Vanuit die beslissing gaat er dan een signaal naar de motorische cortex, die onze spieren aanstuurt.

Onder invloed van stress wordt deze normale werking onderbroken. De frontale cortex staat buiten spel en de informatie gaat onmiddellijk van de zintuiglijke hersenen naar de motorische hersenen en blijft zo binnen ons impulsieve hersengedeelte.

Daar is een logische reden voor. Als we een straat over steken en we zien een auto op ons af komen hebben we niet de tijd om de situatie eerst te gaan analyseren. Nee, we zullen impulsief uit de weg springen. Als we daar eerst moeten over denken is het te laat.

Het uitschakelen van onze voorste hersenen in stresstoestanden is noodzakelijk om te overleven. We stoppen met denken en handelen impulsief. Dit wordt de vecht-of-vlucht respons genoemd. De bloedstroom verplaatst zich van het voorste deel naar de amygdala, het stresscentrum in ons brein, dat onze hartslag en bloeddruk verhoogt en alle soorten stresshormonen naar ons lichaam stuurt zodat we onmiddellijk kunnen reageren op gevaar, wegvluchten of er tegen vechten.

Het probleem is dat dit mechanisme niet is ontworpen voor de chronische stresssituaties waar wij vandaag maar al te vaak in zitten. Als we urenlang in een verkeersopstopping zitten terwijl we al laat zijn voor een belangrijke vergadering, komt het er niet op aan om te vechten of te vluchten, maar toch wordt onze stress respons daardoor geactiveerd.

Hoe meer de hersenen dit soort chronische stress ervaren, hoe meer de frontale cortex eigenlijk getraind wordt om zich permanent uit te schakelen, met beschadiging van onze hersenen tot gevolg.

Dit kan duidelijk worden geïllustreerd met moderne technologieën zoals de SPECT hersenscan, die de bloedstroom in de hersenen meet. De foto is beangstigend.

Mensen met veel stress die een sterke neiging naar gewelddadig gedrag vertonen, hebben vaak deze functionele ‘gaten’ in hun frontale hersenen.(de hersenen worden hier van onderuit afgebeeld). Dit zijn de delen waar geen bloedstroom meer gemeten wordt, waar de hersenen volledig uitgeschakeld zijn.

Tegelijkertijd wordt de amygdala, het stresscentrum in onze hersenen te veel gestimuleerd. We hebben hier hetzelfde verhaal. Hoe meer we chronische stress ervaren, hoe meer we onze amygdala trainen om altijd alert te blijven tot dat hij nooit meer op houdt.

Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel: stress zal meer stress veroorzaken. Als we onder stress staan zullen we ons geduld vlugger verliezen en gemakkelijker in een gevecht verwikkeld raken waardoor we nog meer onder stress komen te staan. Voor sommige mensen gaat dat zo ver dat ze een punt bereiken waar ze zich nooit meer kunnen ontspannen. Zelfs op vakantie voelen ze zich gespannen en onder stress. Voor anderen kan deze vicieuze cirkel eindigen in de gevangenis of in het ziekenhuis met hartproblemen.

2. verminderde gelukshormonen.

Stress doodt letterlijk ons geluk. Onder stress gaan de hersenen minder of zelfs helemaal geen serotonine meer produceren, ons ‘gelukshormoon’. Het is alsof de hersenen het zo druk hebben met de stresshormonen dat ze de gelukshormonen vergeten.

Dit wordt een groot probleem als we met chronische stress te maken hebben en de serotonine productie permanent laag is. Een laag serotonine niveau is in verband gebracht met een grote verscheidenheid aan problemen, zoals depressie, verslaving, slapeloosheid, migraine, woede uitbarstingen, eetstoornissen, Alzheimer enz.

En dat leidt naar meer problemen en vicieuze cirkels die nog gevaarlijker zijn.

3. Slaapstoornis

Een van de eerste dingen die door stress beïnvloed worden is de kwaliteit van onze slaap. En dat is een groot probleem.

De hersenen zijn een flexiebel orgaan dat zichzelf van stress ervaringen kan genezen. Dat is wat ze op natuurlijke wijze doen tijdens de slaap: zich herstellen van alle stresserende indrukken die ze tijdens de dag hebben opgedaan. Rust is de tegenpool van stress.

Maar als ook het slaappatroon verstoord raakt omdat we zelfs dan niet kalmer worden, komen we in een vicieuze cirkel waar de hersenen minden en minder in staat zijn om zich van stress te herstellen. De effecten van stress op de hersenen blijven zich dan opstapelen, wat meer en meer onze slaap gaat beïnvloeden.

Voldoende slaap is geen luxe, het is voor onze hersenen een noodzaak.

4. Verslaving

Stress en met verminderde serotonine productie als gevolg leidt heel vaak tot verslaving. We willen ons gewoon terug goed voelen en raken verslaafd aan datgene dat ons dat goed gevoel geeft.

Alcohol, drugs,of eigenaardig genoeg zelfs sigaretten en koffie hebben een specifiek effect op de prefrontale cortex. Uiteindelijk zal die zich meer en meer uitschakelen. Dat is wat de meeste verslaafden willen, voor een tijdje ‘de knop omdraaien’. Maar the lange termijn effecten maken de situatie alleen maar erger, zoals duidelijk te zien is op deze hersenscans die de functionele gaten tonen in de prefrontale cortex bij verslaafden.Ref.Change your brain, change your life, Dr. G. Amen

En zo blijft de vicieuze cirkel doorgaan. Hoe meer de voorste hersenen, die verantwoordelijk zijn voor de controle van onze impulsen, zich afsluiten, hoe moeilijker het wordt voor een verslaafde om niet toe te geven aan de impuls om te roken, te drinken of drugs te gebruiken. Hij weet heel goed dat wat hij doet niet goed voor hem is maar als de drang komt, heeft hij er gewoonweg geen controle over.

4 manieren waarop transcenderen de vicieuze cirkel van stress kan omkeren.

De oplossing is eenvoudig, zelfs aangenaam.

Transcendente Meditatie (TM) is een oude techniek die 50 jaar geleden herontdekt is door Maharishi Mahesh Yogi, en die sindsdien de meest verspreide meditatietechniek in de wereld is met meer dan 6 miljoen beoefenaars.

De TM techniek brengt de geest in een toestand van volledige stilte op een moeiteloze en natuurlijke manier. Hierdoor verschilt de werking van TM van andere meditatie technieken, waar men probeert om de geest onder controle te krijgen, gewoonlijk door een vorm van concentratie (op de ademhaling, een klank, of de beheersing van gedachten). Alhoewel dit een zekere relaxatie geeft, brengt het nooit die volledige stilte tot stand. Je kan niet proberen om de geest stil te maken, hoe meer je het probeert hoe meer je de geest actief houdt.

De geest op een volledig natuurlijke en moeiteloze manier rustig en stil te laten worden, is niet alleen veel gemakkelijker en aangenamer, het heeft ook veel meer grondige resultaten en voordelen.

Uitzonderlijke resultaten bevestigd door uitzonderlijk wetenschappelijk onderzoek.

Oeroude teksten beweren dat Transcenderen veel meer is dan gewoon relaxatie. Het is een ervaring om terug te komen tot je ware zelf. Zij beweren dat het een essentiële ervaring is om ons volledig menselijk potentieel te ontwikkelen.

Dit lijkt te worden bevestigd door onderzoek over de TM techniek. Het verhaal van TM is niet alleen een verhaal van buitengewone resultaten, maar het is ook een verhaal van buitengewoon, gedetailleerd wetenschappelijk onderzoek dat deze resultaten bevestigt.

In de voorbije 40 jaar, zijn er 350 wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd in meer dan 100 wetenschappelijke tijdschriften, met medewerking van 250 verschillende universiteiten en onderzoekinstituten. Al deze onderzoeken bevestigen de positieve effecten van het proces van transcenderen met de TM techniek. Geen enkel medicijn in de wereld heeft zoveel gedetailleerd onderzoek dat de voordelen bevestigd.

Deze onderzoeken bevestigen dat er gedurende TM grondige veranderingen plaats hebben in zowel ons lichaam als onze hersenen, die het effect van stress volledig omkeren.

1. Diepe lichamelijke rust, veel dieper dan slaap.

Als we de geest in een toestand van volledige innerlijke stilte kunnen brengen, dan zal het lichaam volgen. Het zal dan een toestand van diepe relaxatie ervaren.

Een van de eerste wetenschappelijke publicaties over de TM techniek,een studie aan de universiteit van Harvard, gepubliceerd in Scientific American in 1971, kwam tot de vaststelling dat de rust tijdens TM veel dieper was dan de rust die meestal tijdens slaap ervaren wordt. Dit niveau van diepe rust werd ook veel vlugger bereikt dan gedurende de slaap. Meer dan 30 studies van universiteiten overal ter wereld hebben deze resultaten sindsdien bevestigd.Ref.American Psychologist, 1987, 42: 879-881.

Deze diepe rust maakt dat het lichaam en de hersenen zich zelf van stress genezen, zelfs diepgewortelde traumatische stress, veel vlugger en efficiënter dan met gewone slaap (zie verder). Hoe meer we deze toestand ervaren, hoe meer we ons lichaam en onze hersenen trainen om deze rustvolle toestand ook buiten de meditatie te handhaven.

2.Omkering van de invloed van stress op de frontale cortex en de amygdala.

Onderzoek heft uitgewezen dat hoewel het lichaam in een toestand van diepe rust komt, de hersenen zelf actiever worden tijdens het proces van transcenderen: de bloedstroom naar de hersenen neemt in feite toe tijdens TM.
Meer recent onderzoek laat nu zien waar de bloedstroom precies naar toe gaat. fMRI scans laten zien dat in de amygdala de bloedtoevoer tijdens TM afneemt, wat wil zeggen dat het stress alarm centrum begint te ontspannen. Aan de andere kant zien we meer bloedtoevoer in de frontale cortex. Met de fMRI scans hebben we een visueel beeld van hoe de schadelijke effecten van stress op de frontale cortex verdwijnen tijdens de TM beoefening.

3. Spontane toename in de productie van Serotonine.

De oude teksten beschrijven de toestand van transcenderen als een toestand van pure gelukzaligheid. Dat is waarom de geest daar van nature naar toegetrokken wordt, als hij er maar de kans toe krijgt. De geest is altijd op zoek naar geluk. De TM techniek gebruikt dat diepe ingebouwde verlangen om de geest op een natuurlijke manier te laten transcenderen. We zijn reeds genetisch geprogrammeerd om te transcenderen, we moeten dat programma gewoon activeren. Dat is wat TM doet.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het toegenomen gevoel van innerlijk geluk na de TM beoefening, objectief kan gemeten worden door de toegenomen concentratie van serotonine, met permanente toenames op lange termijn. Dit toont nogmaals hoe de effecten van stress op de hersenen (verminderd serotonine) worden omgekeerd.

Dit is een merkwaardig resultaat. We geven allen samen jaarlijks miljoenen uit aan antidepressiva die beweren de serotonine concentraties kunstmatig te sturen, met al de nevenverschijnselen op de koop toe. Als zodanig creëert de bewezen methode om met TM het serotonine gehalte op een volledig natuurlijke manier te verhogen heel wat oproer in de medische wereld, waar meer en meer dokters TM voorschrijven aan hun patiënten.

4. Beter slapen, minder stress in relaties, verslaving overwinnen.

Het drievoudige effect van de vicieuze cirkel die omkeert (activering van de frontale cortex, relaxatie van de amygdale en toename van serotonine) is gewoonlijk onmiddellijk merkbaar. Zelfs een paar dagen na dat mensen de TM techniek hebben geleerd zeggen ze meer zichzelf te zijn, ze voelen zich gelukkiger en zijn beter in staat om kalm te blijven in stressvolle situaties.

Als ze enkele weken TM hebben gedaan is er meestal een aanzienlijke verbetering in het slaappatroon. Mensen kunnen vlugger inslapen, slapen een stuk beter en hebben vaak minder slaap nodig. Het is verrassend genoeg heel gemakkelijk voor de meeste mensen om 20 minuten vroeger op te staan voor het beoefenen van de TM techniek. (lees meer)

Op lange termijn, na enkele maanden, blijkt TM de meest effectieve methode te zijn,die ooit onderzocht is, om nicotine, alcohol en drug verslaving te overwinnen. Een algemene analyse van alle onderzoeken over verslaving die ooit zijn gebeurd heeft, aangetoond dat TM 3-4 keer effectiever is dan eender welke andere methode die ooit is onderzocht. (lees meer)

Alhoewel iedereen er voordeel bij heeft als de vicieuze stress cirkel in hun leven zich omkeert, zijn de meest indrukwekkende resultaten met TM waargenomen bij mensen die te lijden hadden van zware traumatische stress.

Een recente studie met VS veteranen uit de oorlog in Irak toont een reductie van 50% in PTSD en depressie na enkel 8 weken TM beoefening. Ref.Military Medicine, june 2011 De resultaten waren zo indrukwekkend dat CNN TV er aandacht voor had op US Veteran’s Day. (Watch the CNN video.)

Dat was een bevestiging van een vroegere studie, 25 jaar geleden, met veteranen uit de Vietnam oorlog, waar men bij de TM groep aanzienlijke verbeteringen kon zien (in PTSD, angst, depressie, slapeloosheid, alcoholverbruik, familieproblemen enz). Na amper 3 maanden beoefening hadden 70% van de veteranen geen verdere behandeling nodig. Bij de controle groep die standaard psychotherapie kreeg was geen verbetering merkbaar.Ref.Journal of Counseling and Development 64: 212–215, 1985

Deze oorlogsveteranen hebben veel grotere problemen dan de meeste mensen. Als TM hen kan helpen, waar alle andere benaderingen hebben gefaald, dan kan het waarschijnlijk iedereen helpen.

De video hier onder toont nog meerdere voorbeelden van de kracht van TM om stress te verminderen. Hij toont ook waarom meer en meer wetenschappers, opvoeders, beroemdheden en regeringsinstellingen de TM techniek ondersteunen.

By loading the video, you agree to YouTube's privacy policy.
Learn more

Load video

Always unblock YouTube

Hoe leer ik TM?

Waarachtige meditatie is moeiteloos en aangenaam om te doen, iedereen kan het leren, en het geeft onmiddellijk resultaat.

Omdat het een volledig natuurlijke techniek is, is TM gemakkelijk te leren en aangenaam om te beoefenen.
20 min tweemaal per dag zijn voldoende om van de voordelen te kunnen genieten. (het is vaak het moment van de dag waar de meeste mensen naar uit kijken)

Maar omdat het een volledig natuurlijke techniek is, is er persoonlijke begeleiding en opvolging nodig van een speciaal daarvoor opgeleide TM leraar. Iedereen is verschillend en ‘natuurlijk’ betekent voor iedereen iets anders. TM kan niet uit een boek geleerd worden. Je kan het enkel leren van een leraar die je vanaf je persoonlijke geestelijke toestand naar de ervaring van transcenderen kan begeleiden, en die kan antwoorden op al je persoonlijke vragen. Als je het echter op de juiste manier hebt geleerd kan je het nadien gemakkelijk op je eentje thuis doen. TM kan aangeleerd worden in 4 avond sessies op 4 op een volgende dagen, met nadien een follow up programma om de juiste beoefening te blijven ondersteunen. (voor meer info lees How do I learn TM).

Heb je 1-2 uur om te ontdekken hoe alles kan veranderen?

De eerste stap om te ontdekken wat TM voor je kan doen is heel eenvoudig een vrijblijvende en gratis informatieavond bijwonen. Gedurende deze bijeenkomst hoor je in detail hoe de TM techniek feitelijk werkt en wat je er van kan verwachten.